Αθεράπευτα ρομαντικοί; Λάτρεις μιας άλλης εποχής όπου η μουσική βασίλευε; Η ιεροτελεστία από την στιγμή που αγοραζόταν η κασέτα και ξετυλιγόταν και έμπαινε στο κασετόφωνο και τα κουμπιά play και rec πατιόντουσαν πάνω στις επιτυχίες της εποχής και το άγχος πότε θα μιλήσει ο παραγωγός για να μη «γράψει» πάνω στο ρεφρέν, ήταν μια ρουτίνα των 80’s και των 90’s. Μια ρουτίνα που σήμερα ακούγεται μακρινή και ταυτόχρονα νοσταλγική. Όλα τα παιδιά είχαν walkman και άκουγαν παντού τις κασέτες που «έφτιαχναν». Η κάθε κασέτα εμπεριείχε τα αγαπημένα τραγούδια του ιδιοκτήτη της. Οπότε ήταν μοναδική. Δεν είναι άλλωστε λίγες οι κασέτες που το ένα τραγούδι διαδεχόταν το άλλο με εντελώς διαφορετικό ύφος, περιεχόμενο, είδος…
Του Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλου
Τότε η μουσική στην Ελλάδα αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο ήταν στο απόγειο της. Σήμερα η ευκολία μέσω του youtube (κυρίως) και του streaming έχει κάνει την μουσική να είναι πιο προσιτή. Από την ταινία της κασέτας στο streaming είναι μια εξέλιξη. Θετική ή αρνητική; Άνθρωποι που η ζωή τους είναι ταυτόσημη με τη μουσική μιλάνε στο Πινάκιο για την εποχή της κασέτας και την εποχή του streaming. Τί άλλαξε, τι έμεινε ίδιο, τι προτιμούν οι ίδιοι;
Μελίνα Μακρή, τραγουδίστρια: Ενθουσιασμός όταν πατούσα το… play
Μπορεί η κασέτα να μπει ξανά στις ζωές μας;
«Όχι γιατί είναι μια ξεπερασμένη τεχνολογία και έχει εξελιχθεί πάρα πολύ η τεχνολογία πλέον».
Ποια είναι η διαφορά της κασέτας από το streaming;
«Υπάρχουν πάρα πολλές διαφορές. Η μεγαλύτερη είναι ότι η κασέτα είναι φυσικό προϊόν ενώ το streaming είναι ψηφιακό προϊόν».
Είναι «πληγή» για την μουσική που δεν υπάρχουν κασέτες;
«Στην μουσική βιομηχανία υπάρχουν πάρα πολύ μεγάλες πληγές. Η κασέτα ίσως είναι από τις μικρότερες . Είναι όμως πληγή για τον κόσμο που πρόλαβε και γνώρισε το φυσικό προϊόν, γιατί οι νοσταλγοί ξέρουν πως χάθηκε αυτή η μαγεία και ο ενθουσιασμός του να αποκτάς την μουσική που σου αρέσει και να την κρατάς στα χέρια σου».
Εσείς γράφατε κασέτες παλιότερα; Τις λησμονείτε αυτές τις εποχές;
«Θυμάμαι ήμουν στο δημοτικό και έβαζα τραγούδια της Αλεξίας στο σύστημα με κασετόφωνο στο σαλόνι,την κασέτα «Νερομπογιες» συγκεκριμένα.
Η Αλεξια ήταν η πρώτη «δασκάλα φωνητικής» για μένα και την έβαζα και τραγουδούσα από πάνω με το τηλεκοντρόλ για μικρόφωνο, προσπαθώντας να κάνω τα γυρίσματα που έκανε με την φωνή της, θυμάμαι που επέμενα να έρχονται να με ακούνε οι γονείς μου. Έγραφα εννοείται και τραγούδια που μου άρεσαν από το ραδιόφωνο ! Σίγουρα λησμονώ την ανεμελιά και την αθωότητα εκείνης της εποχής. Ο ενθουσιασμός για να πατήσουμε το κουμπί play ήταν πάντα πολύ μεγάλος»
Κάτια Σαμαντζή, τραγουδίστρια: Ότι ήθελα να φυλάξω και να κρατήσω το αποτύπωνα σε κασέτα
Μπορεί η κασέτα να μπει ξανά στις ζωές μας;
«Η κασέτα έχει ήδη κάνει μια νοσταλγική επιστροφή, φέρνοντας μαζί της την αναβίωση μιας άλλης εποχής. Για πολλούς, ιδιαίτερα για τους νεότερους που εκτιμούν το retro, η κασσέτα προσφέρει μια ρομαντική αίσθηση και λειτουργεί ως γέφυρα που ενώνει τις γενιές. Είναι σαν ένα μικρό τελετουργικό, ένα μέσο που μας θυμίζει τις αναμνήσεις και τις στιγμές που μας έχουν καθορίσει».
Ποια είναι η διαφορά της κασέτας από το streaming;
«Η κασέτα έχει μια φυσική, χειροπιαστή παρουσία. Απαιτεί αφιέρωση, χρόνο, σχεδόν τελετουργία για να την απολαύσεις, από το να την τοποθετήσεις στο κασετόφωνο μέχρι να την αναποδογυρίσεις. Αντίθετα, το streaming προσφέρει την ευκολία, την ταχύτητα, και έναν ατέλειωτο κατάλογο στο χέρι σου, σε οποιοδήποτε μέρος, ό,τι ώρα θέλεις».
Είναι «πληγή» για τη μουσική που δεν υπάρχουν κασέτες;
«Η απουσία των κασετών δεν αποτελεί «πληγή» για τη μουσική, αλλά μια εξέλιξη. Κάθε εποχή φέρνει νέες μορφές έκφρασης και μέσα για να συνδεθούμε με τη μουσική. Έχω παρατηρήσει πολλές μπάντες σε διάφορα μουσικά είδη που αναβιώνουν την έννοια της κασέτας, χωρίς να χρειάζονται τα κλασικά μηχανήματα αναπαραγωγής. Για τους φαν, η κασέτα γίνεται ένα φυσικό αντικείμενο, ένα κομμάτι τέχνης που τους συνδέει με τον καλλιτέχνη και τους δίνει την αίσθηση ότι κρατούν κάτι μοναδικό και προσωπικό στα χέρια τους. Αυτός ο συμβολισμός είναι πολύ σημαντικός και προσθέτει βάθος στην εμπειρία της μουσικής».
Εσείς γράφατε κασέτες παλιότερα; Τις λησμονείτε αυτές τις εποχές;
«Φυσικά, έγραφα κασέτες παλιότερα! Οτιδήποτε ήθελα να φυλάξω και να το κρατήσω για πάντα, το αποτύπωνα σε μια κασέτα. Ήταν ένας τρόπος να διατηρήσω τις αγαπημένες μου στιγμές, τις μουσικές που με συγκίνησαν ή τα μηνύματα που ήθελα να μοιραστώ. Κάθε κασέτα είχε τη δική της ιστορία, έναν μικρό θησαυρό αναμνήσεων που θα ήθελα να κρατήσω κοντά μου».
Αλέξης Σέρκος, στιχουργός, συνθέτης: Λησμονώ τις καλές εποχές της δισκογραφίας
Μπορεί η κασέτα να μπει ξανά στις ζωές μας;
«Δεν νομίζω ότι μπορεί να ξαναμπεί η κασέτα στη ζωή μας, μιας και η τεχνολογική εξέλιξη στην μουσική αναπαραγωγή ήχου το κάνει και να φαντάζει αδύνατο».
Ποια είναι η διαφορά της κασέτας από το streaming;
«Εγώ θα εστιάσω ότι στην κασέτα όπως και τους δίσκους και τα cd τα αγόραζες από συγκεκριμένα μαγαζιά ,ήταν μία ιεροτελεστία η αγορά ενός δίσκου η κασέτας, τώρα υπάρχει αυτή η ευκολία του streaming όπου χάνετε αυτή η μαγεία το να πας σε ένα κατάστημα και να αγοράσεις το αγαπημένο σου συγκρότημα ή τον αγαπημένο σου καλλιτέχνη».
Είναι «πληγή» για την μουσική που δεν υπάρχουν κασέτες;
«Είναι μια πληγή για τη μουσική που δεν υπάρχουν κασέτες δίσκοι cd δισκοπωλεία δισκογραφία γενικότερα».
Εσείς γράφατε κασέτες παλιότερα; Τις λησμονείτε αυτές τις εποχές;
«Φυσικά και αγόραζα κασέτες και έγραφα από το ραδιόφωνο
Επίσης τα περισσότερα μου τραγούδια μέχρι το 2010 ότι μελωδία έγραφα την ηχογραφούσα σε κασέτα για να μην την ξεχάσω. Λησμονώ τις καλές εποχές της δισκογραφίας που υπήρχαν τα καταστήματα που ο κόσμος αγόρασε κασέτες δίσκους και cd».
Ζερό- τραγουδιστής: Θυμάμαι τις εποχές της κασέτας με αγάπη
Μπορεί η κασέτα να μπει ξανά στις ζωές μας;
«Θα μπορούσε! Όπως και το βινύλιο που έχει επιστρέψει στις ζωές μας χάρη στους ρομαντικούς λάτρεις της vintage αισθητικής».
Ποια είναι η διαφορά της κασέτας από το streaming
«Για να βρεις αυτό που θες δεν χρειάζεται πλέον να τρέξεις στο δισκοπωλείο ή μα περιμένεις μέχρι να σου φέρουν αυτό που θες. Με το streaming είναι όλα θέματα δευτερολέπτων».
Είναι «πληγή» για την μουσική που δεν υπάρχουν κασέτες;
«Δεν θα το έλεγα…Απλά οι νεότερες γενιές δεν θα ζήσουν την αίσθηση και την μαγεία του να ψάχνεις στις κασέτες να βρεις αυτό που θες και όταν το βρίσκεις…Feels like paradise!».
Εσείς γράφατε κασέτες παλιότερα; Τις λησμονείτε αυτές τις εποχές;
«Όλοι γράφαμε και μοντάραμε κασέτες με σελοτέηπ . Δεν μου λείπουν αυτές οι εποχές, απλά τις θυμάμαι με αγάπη. Μ’ αρέσει να ζω στο σήμερα και να προσμένω το αύριο».
Μαρία Θεοδότου, τραγουδίστρια: Μεγάλη πληγή για τη μουσική η ψηφιοποίηση
Μπορεί η κασέτα να μπει ξανά στις ζωές μας;
«Νομίζω πως όχι. Πλέον έχει εκπαιδευτεί ο κόσμος να βρίσκει στο διαδίκτυο και να ακούει τα πάντα πολύ εύκολα και γρήγορα. Είναι δύσκολο πλέον να πειστεί ο νέος σε κάτι τόσο διαφορετικό. Με ένα κουμπί προχώρα στο ακριβές δευτερόλεπτο που θέλει να ακούσει, μπορεί να προχωρήσει μπροστά, πίσω και να κουβαλά ένα τεράστιο αρχείο στη τσέπη του μόνο από ένα κινητό».
Ποια είναι η διαφορά της κασέτας από το streaming;
«Υπήρχε μια ιεροτελεστία με τις κασέτες. Κρατούσες στα χέρια σου το υλικό που θα ακούσεις, το οποίο ήταν περιορισμένο σε χρόνο, έπρεπε να το προσέχεις να μην χαλάσει η κορδέλα, να μην σπάσει η κασέτα, είχες παράλληλα το κασετόφωνο στο σπίτι και πολύ παλιότερα στο αυτοκίνητο για να μπορέσεις να ακούσεις την κασέτα, υπήρχε ξεχωριστός χώρος στη βιβλιοθήκη για την συλλογή με τις κασέτες, περίμενες ποτέ θα κυκλοφόρησαν οι νέες κασέτες για τις αγοράσεις και να πας στο κασετόφωνο να τα ακούσεις και πάει λέγοντας. Με το streaming απλά πατάς ένα download, μια αποθήκευση και έχεις ότι θέλεις. Η παγίδα όμως είναι ότι με αυτή την διαδικασία του streaming γίνονται όλα πολύ αναλώσιμα και δεν τους δίνεται η ευκαιρία είτε είναι μουσική, είτε είναι μια ομιλία, είτε είναι ένας μονόλογος να «φαγωθούν» σωστά από τον ακροατή. Η κασέτα ήταν μέρος του προγράμματος, λέγαμε στην Κυριακάτικη εκδρομή θα πάρουμε μαζί μας στο αμάξι να ακούσουμε την τάδε κασέτα και την «λιώναμε» κυριολεκτικά όλη την ημέρα. Ήταν μια ωραία “ιεροτελεστία» η κασέτα…».
Είναι «πληγή» για την μουσική που δεν υπάρχουν κασέτες;
«Είναι μεγάλη πληγή για τη μουσική η ψηφιοποίηση των πάντων. Το εύκολο και το γρήγορο πάντα υστερεί σε ποιότητα. Και επίσης με την ψηφιακή τεχνολογία και την ευκολία που έχει όλος ο πλανήτης στο να κυκλοφορήσει ένα ψηφιακό υλικό έχουμε περίπου την ημέρα 1 εκατομμύριο νέες κυκλοφορίες τραγουδιών. Ως εκ των πραγμάτων χάνονται πολλά διαμάντια σε όλο αυτό το χάος που έχει δημιουργηθεί με την ψηφιακή τεχνολογία του γρήγορου και του εύκολου».
Εσείς γράφατε κασέτες παλιότερα; Τις λησμονείτε αυτές τις εποχές;
«Εγώ θα σου πω ότι έφτασα την εποχή που παίρναμε από τους δασκάλους μας στα ωδεία κασέτες για να μελετήσουμε κομμάτια στο πιάνο ή τραγούδια στη φωνητική. Και ήταν μια ολόκληρη διαδικασία να σταματήσεις την κασέτα να πας λίγο πιο πίσω ή λίγο πιο μπροστά για να ακούσεις ένα σημείο που σου ξέφυγε και να πάρεις σημειώσεις στην παρτιτούρα σου. Ώρες ατέλειωτες πάνω από ένα κασετόφωνο. Και ως ακροατής του ραδιοφώνου πάντα υπήρχε στο κασετόφωνο μου μια άδεια κασέτα για να πατήσω record την ώρα που θα έπαιζε μια νέα κυκλοφορία για να το ακούω μέχρι να κυκλοφορήσει η κασέτα και να πάω να την αγοράσω. Θυμάμαι πολύ χαρακτηριστικά ότι παρακαλούσα να μην μιλήσει ο ραδιοφωνικός παραγωγός πάνω από το τραγούδι και μου το χαλάσει. Μεγάλες εποχές, όμορφες, διαφορετικές που παρόλο που έχω γίνει παιδί της τεχνολογίας τις λησμονώ».
Δέσποινα Ζαχαρίτσεφ, τραγουδίστρια: Κασσέτα, ένα «συλλεκτικό» και «πολύτιμο» κομμάτι
Μπορεί η κασέτα να μπει ξανά στις ζωές μας;
«Νομίζω πως δύσκολα, αν και ( και ευτυχώς θα πω) κάποια στοιχεία του παρελθόντος που αποδείχτηκαν «πετυχημένα» πολλές φορές επανέρχονται. Η κασέτα δεν ήταν ποτέ τόσο πρακτική, όμως .. είναι άλλο το στοιχείο που την κάνει νοσταλγική και όμορφη».
Ποια είναι η διαφορά από το streaming;
« Αυτή ακριβώς . Την κασέτα, όπως και τα cd μετέπειτα , αλλά κυρίως την κασέτα , έκανες τον «κόπο» σου για να τη βρεις . Ήταν ένα «συλλεκτικό» και «πολύτιμο» κομμάτι. Χωρούσε συγκεκριμένη πληροφορία, και ήταν κυρίως πιο παλιά δύσκολο να βρεθεί και να διατηρηθεί. Αυτό όμως έδινε μια μαγεία , που δεν υπάρχει τώρα με την ασυδοσία πληροφοριών. Επίσης , νομίζω πως πληρώνοντας για να λάβεις το περιεχόμενο που θες, αμείβονταν πιο καλά και οι δημιουργοί, και φυσικά διάφορα άλλα ενδιάμεσα επαγγέλματα».
Είναι πληγή για τη μουσική που δεν υπάρχουν κασέτες;
«Δεν ξέρω , και δεν θα έλεγα τη λέξη πληγή. Θα έλεγα όμως ότι , σιγά σιγά, η πρόσβαση στη μουσική είναι τόσο εύκολη. Που από τη μια αυτό είναι ευλογία, όμως από την άλλη, δεν πασχίζουμε πια για να ακούσουμε μουσική, δεν περιοριζόμαστε στην ΚΑΛΉ μουσική, αντίθετα αφήνουμε και διάφορα σκουπίδια καθημερινά να παίρνουν χώρο στη ζωή και τα αυτιά μας. Κάτι που δε θα κάναμε ίσως , εάν έπρεπε να βρούμε την κασέτα που θέλαμε και να μελετήσουμε – ψάξουμε και κοπιάσουμε για να αποκτήσουμε τη μουσική που μας αρέσει και θέλουμε πραγματικά να ακούσουμε. Παράλληλα , οι δημιουργοί θα αμείβονταν πολύ καλύτερα νομίζω , η έστω θα αναγνωρίζονταν πολύ περισσότερο…».
Χρήστος Παπαδόπουλος, τραγουδιστής: Στο stream σε καθοδηγεί κάπως ο αλγόριθμος
Μπορεί η κασέτα να μπει ξανά στις ζωές μας;
«Έχω την αίσθηση ότι δεν μπορεί η κασέτα να μπει ξανά στις ζωές μας. Δεν μπορώ να φανταστώ πως μπορεί να δημιουργηθεί τώρα ξανά μια τάση επιστροφής σε ένα τέτοιο είδος ακρόασης. Κάπως μάλλον για το πικάπ και τα βινύλια , λόγω όγκου αλλά και ίσως ομορφιάς στην εικόνα και στη σχεδίαση, ήταν πιο εύκολη μια τέτοια επιστροφή στα παλιά. Για την κασέτα δεν μπορώ να φανταστώ κάτι τέτοιο. Για μια γενιά που μεγάλωσε με τις κασέτες μπορεί να είναι όμορφη μια τέτοια τάση , στα πλαίσια της διαχείρισης αναμνήσεων όμως και όχι τόσο για χρηστικούς λόγους»
Ποια είναι η διαφορά της κασέτας από το streaming;
«Θεωρώ ότι μιλάμε για δύο τελείως διαφορετικούς κόσμους. Η ακρόαση μιας κασέτας είναι χρονοβόρα διαδικασία. Θέλει υπομονή και μια σχετική αφιέρωση σε αυτήν. Δεν είναι τόσο εύκολο ούτε να πας μπροστά, αλλά ούτε πίσω το τραγούδι. Δεν μπορείς να επιλέξεις γρήγορα ποιο κομμάτι θέλεις να ακούσεις μέσα στη ροή των κομματιών μιας κασέτας , οπότε είσαι προετοιμασμένος να ακούσεις αρκετή ώρα μουσική βάζοντας μια κασέτα να παίξει στο κασετόφωνο σου. Το stream σου δίνει όλες αυτές τις δυνατότητες της γρήγορης εναλλαγής τραγουδιών και των υπερβολικά πολλών παράλληλων επιλογών. Επίσης τις περισσότερες φορές τη ροή των τραγουδιών στην κασέτα την έχεις φτιάξει μόνος σου εσύ, ενώ στο stream σε καθοδηγεί κάπως ο αλγόριθμος»
Είναι «πληγή» για την μουσική που δεν υπάρχουν κασέτες;
«Δεν θα έλεγα ότι είναι πληγή για τη μουσική. Κάπως μου φαίνεται λίγο βαριά σαν έκφραση. Θεωρώ ότι η κασέτα εκφράζει την μουσική βιομηχανία της εποχής που ήταν βασικό εργαλείο , αλλά ίσως και της αισθητικής εκείνης της εποχής. Καθώς η τεχνολογία αλλάζει, αλλάζει και η μουσική βιομηχανία και αυτό σίγουρα επιρρεαζει και την καλλιτεχνική παραγωγή και το γενικότερο αισθητικό αποτέλεσμα της περιόδου στην οποία κινείται».
Εσείς γράφατε κασέτες παλιότερα; Τις λησμονείτε αυτές τις εποχές;
«Εγώ είμαι γεννημένος το 1989 και ανήκω νομίζω σε μια ενδιάμεση γενιά. Έχω ακούσει αρκετή μουσική σε κασέτα και σε βινύλια , αλλά νομίζω ότι κυρίως άκουγα cd’s. Η βασικότερη επιρροή για αρχή ήταν από το σπίτι. Τα βινύλια ήταν από την συλλογή των γονιών μου και αρκετές κασέτες από τον αδερφό μου , που είναι 6,5 χρόνια μεγαλύτερός. Έχω γράψει λίγες κασέτες μόνος μου. Εκτός από μουσική έχω γράψει αθλητικές εκπομπές σε κασέτες επίσης. Δεν μπορώ να πω ότι λησμονώ αυτές τις εποχές. Είναι πάντα όμορφο να θυμάσαι τις γλυκές παιδικές και εφηβικές σου αναμνήσεις. Συνήθως κρατάς κυρίως τα θετικά και αυτό χρωματίζει και όλες τις δραστηριότητες του τότε. Δεν είμαι ένας άνθρωπος της τεχνολογίας , αλλά με τους δικούς μου αργούς χρόνους προσπαθήσω να προσαρμοστώ στις εξελίξεις της μουσικής βιομηχανίας σε κάθε εποχή που ζω».
