Οι θησαυροί στα μονόστηλα και στα δίστηλα είναι πηγή ιστορίας και λαογραφίας

Ο αθηναιογράφος μιλάει στο Newsbomb.gr και παρουσιάζει άγνωστες πτυχές από τον τρόπο ζωής και διασκέδασης των Αθηναίων

Ο αθηναιογράφος Θωμάς Σιταράς μέσα από το βιβλίο του που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μίνωας» , “Ξεφυλλίζοντας παλιές εφημερίδες”, αποτυπώνει την πραγματική ζωή της πόλης των Αθηνών, δίνοντας στοιχεία για το πώς ζούσαν οι κάτοικοι της πρωτεύουσας κατά τις αρχές του 20ου αιώνα μετά  τον πόλεμο και τον εμφύλιο. Μια Αθήνα που διαφέρει κατά πολύ από την σημερινή. Μια Αθήνα που οι γειτονιές της ήταν πιο ανθρώπινες.

Σε αυτές τις γειτονιές αποτυπώνεται το ψηφιδωτό της εποχής. Οι δημοσιογράφοι είχαν στήλες συγκεκριμένες από τις δικαστικές αίθουσες που έφθαναν οι υποθέσεις, από τα νυφοπάζαρα της Αίγλης και του Συντάγματος, έως και τις διασκεδάσεις σε θέατρα, κινηματογράφους, αγώνες πυγμαχίας ακόμη και ιπποδρόμους.  Ακόμη και από τις διαφημίσεις στις εφημερίδες μπορεί να αντλήσει κάποιος στοιχεία για τότε επιχειρείν.

Ο Θωμάς Σιταράς μιλά στο Newsbomb.gr για την έρευνα του και απαντά για τους θησαυρούς που βρήκε στις εφημερίδες μιας εποχής που η Ελλάδα προσπαθούσε να βρει το βηματισμό της.

Ο συγγραφέας – αθηναιογράφος Θωμάς Σιταράς

Η Αθήνα ήταν πρωτεύουσα αλλά όχι μεγαλούπολη και οι κάτοικοι της είχαν μια πολύ συγκεκριμένη κουλτούρα.

Οι δημοσιογράφοι της εποχής την απέδωσαν μέσα από τα ρεπορτάζ τους και άφησαν έναν πλούτο ιστορικό που σήμερα φαντάζει νοσταλγικός. Δείτε το θέμα και στο Newbomb.gr

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι στις παλιές εφημερίδες είναι γραμμένη η ιστορία της χώρας, αυτή που δεν έχει αποτυπωθεί στα βιβλία της ιστορίας;

«Υπάρχουν πολλές πηγές για να βρει κανείς θέματα και καταστάσεις που συνέβησαν στο παρελθόν. Είναι σημαντικό, όταν ξεκινάς, να ξέρεις  ακριβώς τι ψάχνεις. Αυτό θα σε οδηγήσει σε πηγές πληροφόρησης, όπως μαρτυρίες, αρχεία, βιβλία, εφημερίδες και περιοδικά, φιλμ και φωτογραφικό υλικό. Κάθε μέσο έχει τη δική του σημασία και βαρύτητα και θέλει τη δική του μεταχείριση».

Τι σας ώθησε να κάνετε την έρευνα αυτή και πόσο κράτησε;

την Παλιά Αθήνα (1832-1940) υπάρχει μεγάλη βιβλιογραφία. Έχοντας σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου- μεταξύ άλλων-Κοινωνική Ιστορία, διαπίστωσα γρήγορα ότι υπήρχε σοβαρό έλλειμμα πληροφόρησης για την καθημερινότητα των προγόνων μας. Μα είναι ακριβώς αυτή η καθημερινότητα που θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε τη συμπεριφορά τους, συμπεριφορά κοινωνική, οικονομική και πολιτική.

Και κάτι ακόμα. Δεν θεωρώ ότι αυτά που γράφω πρέπει αναγκαστικά να μοιάζουν με στεγνά πανεπιστημιακά συγγράμματα. Περιγράφω καθημερινές στιγμές από ανθρώπους που ήταν ευχάριστοι, τραγουδούσαν, διασκέδαζαν, έγραφαν ποιήματα. Ζούσαν στα σίγουρα μια διαφορετική ζωή από ό,τι σήμερα. Ανάλογου χαρακτήρα είναι και όλα  μου τα βιβλία…

Δουλεύω 7 με 8 ώρες την ημέρα, έχοντας πολύ εμπεριστατωμένα και πλούσια αρχεία για την εποχή – κείμενα και φωτογραφίες. Παρ’ όλα αυτά κάθε μου βιβλίο απαιτεί εργασία 2-3 χρόνων». 

Έχετε βρει χαμένους θησαυρούς; Θα μπορούσαν οι εφημερίδες αυτές να αποτελέσουν μουσειακό υλικό;

«Και βέβαια υπάρχουν κρυμμένοι θησαυροί. Χρειάζεται υπομονή και ευρηματικότητα να τους βρεις και να τους φέρεις στην επιφάνεια. Και αυτό ακριβώς προσφέρω στους αναγνώστες των βιβλίων μου.

Σίγουρα, οτιδήποτε παλιό μπορεί να είναι, υπό προϋποθέσεις, υποψήφιο για έκθεμα μουσείου. Εδώ όμως έχουμε στα σίγουρα κάτι διαφορετικό».

Αλήθεια, πόσες εφημερίδες εντοπίσατε;

«Είναι μερικές εκατοντάδες. Δεν σας λέω αριθμό, γιατί θα σας τρομάξω. Από την άλλη, όμως, υπάρχουν άψογα οργανωμένες βιβλιοθήκες -στη δική μου περίπτωση της Βουλής και του Δήμου Αθηναίων- που με διευκολύνουν αφάνταστα.

Ουσιαστικά, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου διακρίνεται η κοινωνική δομή της Αθήνας, αλλά και τα κύρια χαρακτηριστικά των ανθρώπων της εποχής;

«Πρόκειται βασικά για λαογραφία της καθημερινής ζωής. Γνωρίζουμε έτσι τον χώρο και τις ανθρώπινες συμπεριφορές. Η ιστορία της γειτονιάς και του απλού λαού, διάρκειας ενός αιώνα».

Ένα ολόκληρο κεφάλαιο για τις αίθουσες των δικαστηρίων και συγκεκριμένα στο κτίριο της οδού Σανταρόζα, αλλά και στο ειρηνοδικείο της Ζήνωνος. Γιατί οι τότε εφημερίδες έστελναν εκεί τις καλύτερες πένες τους;

«Όταν ήμουν 12 χρονών συνήθιζα να πηγαίνω, όποτε ευκαιρούσα, στα δικαστήρια της Σανταρόζα και παρακολουθούσα δίκες. Είχα ανακαλύψει έναν αποτελεσματικό τρόπο να γνωρίσω έτσι κάποιες όψεις της κοινωνίας. Μάλιστα οι χωροφύλακες της φρουράς μου υποδείκνυαν τις ενδιαφέρουσες δίκες!

Οι παλιοί Αθηναίοι ρουφούσαν κυριολεκτικά τα ρεπορτάζ των δικαστικών αιθουσών. Ήταν το πρώτο πράγμα που διάβαζαν, όταν άνοιγαν την εφημερίδα τους. Δεν είναι λοιπόν καθόλου παράξενο να βλέπουμε να τα υπογράφουν μεγάλα ονόματα της λογοτεχνίας μας».

Δείτε την συνέχεια εδώ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ