Συνέντευξη στην Τάνια Ώττα
Η διαδικασία του τρύγου είναι μία από τις κρισιμότερες φάσεις στη δημιουργία του κρασιού, καθώς εκεί φαίνονται τα αποτελέσματα ενός ολόκληρου χρόνου σκληρών εργασιών και προσπάθειών στο αμπέλι.
Η αναγνωρισμένη φωτογράφος Όλγα Δέικου αποτύπωσε με τον φωτογραφικό της φακό αυτήν την σπουδαία διαδικασία, την οποία παρακολούθησε στενά τον Σεπτέμβριο του 2021 κατά την παραμονή της στο Κτήμα Κυρ Γιάννη στο Γιαννακοχώρι της Νάουσας και στον Άγιο Παντελεήμονα Αμυνταίου.
Τι σημαίνει για σένα να φωτογραφίζεις ανθρώπους την ώρα του μόχθου;
Οι άνθρωποι του μόχθου είναι οι πιο σημαντικοί στην διαδικασία του τρύγου. Συλλέγουν με ψαλίδια και μαχαίρια τις ποικιλίες των σταφυλιών που στη συνέχεια τις τοποθετούν σε τελάρα και φεύγουν σε ειδικές αποθήκες για να συνεχίσει η διαδικασία παραγωγής της εκάστοτε ποικιλίας κρασιού. Είναι οι αφανείς ήρωες. Ο τρύγος είναι μια διαδικασία που δεν μπορεί να γίνει μηχανικά. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να τραυματιστούν τα σταφύλια. Μέσα στα μάτια των ανθρώπων αυτών κρύβεται όλη η διαδικασία. Ο άνθρωπος είναι ανώτερος της μηχανής στην διαδικασία αυτή. Δεν μπορεί να αντικατασταθεί. Έχει και έναν γενικό συμβολισμό η όλη φιλοσοφία του κρασιού.
Γιατί επέλεξες τον τρύγο ως θέμα και την συγκεκριμένη περιοχή;
Όταν μου έγινε η ανάθεση να φωτογραφίσω τον τρύγο από την Κuρ Γιάννη στο Γιαννακοχώρι Νάουσας και στο Αμύνταιο , και όχι να κάνω μια lifestyle φωτογράφηση ή προϊοντική των κρασιών, ενθουσιάστηκα. Το γεγονός ότι «θα ταξίδευα» με αυτούς τους ανθρώπους από τα ξημερώματα, πριν καν την ανατολή, μέχρι να πέσει το φως μέσα στα αμπέλια, ότι θα έκανα διάλλειμα μαζί τους, ότι θα μοιραζόμασταν ιστορίες μας, ήταν όλο από την αρχή πιο ανθρώπινο και πολύ πιο ενδιαφέρον φωτογραφικά για εμένα. Μακράν πιο ενδιαφέρον. Όταν πήγα από το κτήμα και τους γνώρισα ,πριν καν ξεκινήσει ο τρύγος, ο ενθουσιασμός μου και η χαρά μου πολλαπλασιάστηκε. Η φιλοξενία των κοριτσιών στον επισκέψιμο χώρο, οι γεωπόνοι, όλα τα μέλη της εταιρείας είχαν ανθρωπιά. Χωρίς να με γνωρίζουν με σεβάστηκαν με πίστεψαν και τελικά όταν σε εμπιστεύονται, το αποτέλεσμα μετά έρχεται και παντρεύεται με όλη την πρώιμη διαδικασία. Δεν φανταζόμουν ότι θα γίνει φωτογραφική έκθεση με έργα μου στο κτήμα αργότερα. Και τώρα υπάρχουν έργα μου στον επισκέψιμο χώρο, στο Γιαννακοχώρι Νάουσας.
Επηρεάζεσαι από τις αντιδράσεις αυτών που φωτογραφίζεις;
Αν βρω την εικόνα, πριν βρω τον άνθρωπο, αν φανταστώ την εικόνα, τότε δεν επηρεάζομαι τόσο πολύ. Αν όμως έχει να κάνει με πορτρέτο η φωτογράφηση, τότε προσπαθώ αρχικά να αναπτύξω μια σχέση μαζί του, να υπάρχει μια σύνδεση μεταξύ μας, για να υπάρχει καλή ροή. Και να είμαι ειλικρινής, προσπαθώ πάντα να είμαι ειλικρινής στη διαδικασία της φωτογράφισης. Αν ωραιοποιεί ο φωτογράφος τα πάντα από το πρώτο κλικ, νομίζω ότι περισσότερο μπλοκάρει τον φωτογραφιζόμενο παρά τον βοηθάει. Δεν είναι τυχαίο ότι αφού έρθει η εξοικείωση βγαίνουν οι καλύτερες λήψεις.
Μεταξύ τοπίων, αντικειμένων και ανθρώπων τι θα επέλεγες να φωτογραφίσεις;
Ανάλογα τον λόγο που φωτογραφίζω το κάθε τι. Θα έλεγα έχουν το ίδιο επίπεδο δυσκολίας όλα. Αν έχω να φωτογραφίσω ένα ξενοδοχείο ή πορτρέτα, σε όλα έχει μεγάλη σημασία η διαδικασία πριν την φωτογράφηση. Το scouting δηλαδή στους χώρους αρχικά , και μετά αν έχει να κάνει με άνθρωπο, η σύνδεση μου μαζί του, και η χημεία φυσικά. Είναι πολύ υποκειμενικό. Σε ένα τοπίο παίζει ρόλο να βρίσκομαι στο κατάλληλο φως εκεί και να βρω την σωστή γωνία λήψης.
Πως νιώθεις όταν φωτογραφίζεις στην ιδιαίτερη πατρίδα σου, την Φλώρινα;
Μεγάλωσα σε ένα σπίτι αν και δίπλα στη Φλώρινα, κάπως απομονωμένο, η πόλη και λόγω φωτός έχει κάτι μελαγχολικό. Και λόγω καιρού φυσικά. Πολλοί έχουν σχολιάσει τις εικόνες μου (όσον αφορά την εικαστική δουλειά μου στη φωτογραφία ) ως δυστοπικές, μελαγχολικές και σαν να κρύβουν και μια ανάμνηση. Νομίζω όλα αυτά έχουν να κάνουν με τον τόπο που μεγάλωσα.
Ποια είναι η αγαπημένη σου φωτογραφία;
Απαντούσα για καιρό ο Σαρλό, ένας καλλιτέχνης του δρόμου που είχα πετύχει τυχαία στην δυτική έξοδο της Θεσσαλονίκης. Αλλά μάλλον την αγαπημένη μου φωτογραφία δεν την έχω βγάλει ακόμα.
Μπορεί μία φωτογραφία να δείξει την ομορφιά μιας περιοχής;
Οι φωτογραφίες μπορούν να είναι καταγραφικές και να δείξουν την ομορφιά μιας περιοχής, αν έχει γίνει το κλικ στο σωστό φως πάντα. Αλλά ακόμα κι αυτό είναι πολύ υποκειμενικό. Νομίζω ότι οι περισσότεροι από εμάς αντιλαμβανόμαστε την ομορφιά πολύ πιο προσωπικά. Για μένα αν μια εικόνα την βλέπεις περισσότερο από κάποια δευτερόλεπτα αυτό την κάνει αυτόματα ενδιαφέρουσα, άρα και όμορφη τελικά.
Η Όλγα Δέικου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην ακριτική πόλη της Φλώρινας. Το 2002 εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη για να σπουδάσει στο τμήμα Χημικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ και έκτοτε ζει μόνιμα στη Θεσσαλονίκη. Στη συνέχεια σπούδασε φωτογραφία και εργάζεται ως επαγγελματίας φωτογράφος συνεργαζόμενη με εταιρείες, ιδιώτες, έντυπα τα τελευταία 12 χρόνια. Η πορεία της συμπεριλαμβάνει σπουδαία έργα, μεταξύ αυτών και η εικαστική ταυτότητα του 23ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
ING: @olgadeikou
Url: www.olgadeikou.com