Ο Καραϊσκάκης (μαζί με τον Κολοκοτρώνη) αποτέλεσε τη μεγαλύτερη φυσιογνωμία της ελληνικής επανάστασης. Γεννήθηκε σε μια σπηλιά, είτε κοντά στο χωριό Μουζάκι της Θεσσαλίας ή στη Σκουληκαριά της Άρτας, που ήταν η πατρίδα της μητέρας του.
Ο Καραϊσκάκης ονομάστηκε «ο γιος της καλόγριας» επειδή η μητέρα του μετά από μια ζωή γεμάτη περιπέτειες καλογέρεψε αλλά χωρίς την ζωή της κούρας.
Από τα 16 του
Όταν ήταν μόνο 16 χρονών πήγε μαζί με τον Αλή-πασά Ιωαννίνων, ως μισθοφόρος στην εκστρατεία εναντίον του Πασβάνογλου και φαίνεται ότι πολέμησε γενναία μέχρι που αιχμαλωτίστηκε. Μόλις απελευθερώθηκε γύρισε στην στρατιωτική υπηρεσία του Αλή Πασά, που είχε καταλάβει τις στρατιωτικές αρετές του και εκτιμούσε πολύ την ανδρεία του.
Λέγεται μάλιστα ότι ο Αλής γοητεύτηκε κάποτε από την ετοιμολογία του, γιατί όταν τον ρώτησε «Τι θέλεις να σε κάμω, ουρέ Καραϊσκάκη», εκείνος του απάντησε: «Αν με πιστεύεις άξιο για αφέντη, κάνε με αφέντη. Αν με θεωρείς άξιο για υπηρέτη, κάνε με υπηρέτη. Κι αν με γνωρίζεις ανάξιο για όλα, ρίξε με και πνίξε μέσα στη λίμνη» (των Ιωαννίνων).
Η αποστολή
Η εθνική συνείδηση του Καραϊσκάκη, καθώς και η συναίσθηση της μεγάλης αποστολής του, φαίνεται ότι άρχιζαν να ωριμάζουν μόνο κατά την περίοδο του επαναστατικού αγώνα,
Μάλιστα σωστά λέγεται ότι αν ο Κολοκοτρώνης είναι από τους δημιουργούς της επανάστασης, ο Καραϊσκάκης είναι από τα δημιουργήματα της. Φάνηκε μεγάλος στρατιώτης και ανυπέρβλητος στρατηγός, μέσα από τη διεξαγωγή και τα προβλήματα του Αγώνα εναντίον των Τούρκων.
Από τις πρώτες κιόλας μάχες που έλαβε μέρος έδειξε όχι μόνο την τόλμη του αλλά τον ιδιόρρυθμο χαρακτήρα του. Για παράδειγμα τον Ιούλιο του 1821, ενώ πολέμησε ηρωικά σε κάποια μάχη κοντά στο χωριό Κομπότι της Άρτας, τραυματίστηκε σε καίριο σημείο του σώματος του, επειδή ολόκληρες ώρες μετά τη μάχη έβριζε χυδαία τους αντιπάλους του και τους επιδείκνυε περιφρονητικά τα οπίσθια του.
Αξιόλογη συμμετοχή στον Αγώνα έδειξε κατά τον Αύγουστο του 1823, στη μάχη του Καρπενησίου κατά την οποία οι Έλληνες έχασαν τον Μάρκο Μπότσαρη, αλλά κέρδισαν μια σημαντικότατη νίκη. Από τότε άρχισε να εδραιώνεται η φήμη των στρατιωτικών του ικανοτήτων του, αλλά όμως ο πανίσχυρος πολιτικός αρχηγός της Δυτικής Στερεάς Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, τον οποίο αντιπαθούσε ιδιαίτερα, έριξε πάνω του την κατηγορία της προδοσίας και με επιτροπή, που ο ίδιος σύστησε, από στρατηγούς και χιλίαρχους του στέρησε τον βαθμό και τα αξιώματα του στις 2 Απριλίου του 1824.
Αργότερα και για χάρη του Αγώνα, ο Καραϊσκάκης αποκαταστάθηκε και συνέχισε με περισσότερο ζήλο την πολεμική του δράση, ενώ η στρατιωτική του ευφυΐα εκδηλωνόταν όλο και περισσότερο. Προσπάθησε να ανακουφίσει από τον Αύγουστο του 1825 τους πολιορκημένους Μεσολογγίτες και, αφού εξόντωσε ένα σώμα τουρκικού στρατού στο Καρπενήσι μετέβαλε εντελώς (από τον Αύγουστο του 1826 που διορίστηκε αρχιστράτηγος της Ρούμελης) τη δυσμενή για τους Έλληνες κατάσταση που επικρατούσε, με το στρατιωτικό του δαιμόνιο και τον άφθαστο ηρωισμό του.
Έδωσε αέρα νίκης
Τον Ιούλιο του 1826, μπροστά στον Ανδρέα Ζαϊμή και σε ολόκληρη τη διοικητική επιτροπή στο Ναύπλιο, υποσχέθηκε να γίνει «άγγελος» και κράτησε την υπόσχεση του.
Εκείνο τον καιρό οι Τούρκοι, που είχαν στα χέρια τους την Αθήνα, χτυπούσαν την Ακρόπολη που αντιστεκόταν με πείσμα.
Στο Χαϊδάρι, στην Αράχοβα έδωσε προβάδισμα στους Έλληνες
Ο Καραϊσκάκης ήταν πια αρχιστράτηγος και με τη βοήθεια των οπλαρχηγών Κριεζώτη, Βάσου και Πανουργιά προσπάθησε να συγκρατήσει τις τουρκικές ενισχύσεις, κατά τη μάχη στο Χαϊδάρι τον Αύγουστο του 1826. Ενώ η Αθήνα δεινοπαθούσε εκείνος συνέλαβε το μεγαλοφυές σχέδιο να μετατοπίσει τν αγώνα στον βορρά για να αποκοπούν οι συγκοινωνίες του εχθρού. Μετά από πολλές μάχες, με τις οποίες έδωσε την ευκαιρία στους πολιορκημένους της Ακρόπολης να ανεφοδιαστούν μερικά, ο Καραϊσκάκης κατέλαβε πολλά επίκαιρα σημεία της Βοιωτίας και της Φωκίδας και στις 23 Νοεμβρίου του 1826 πέτυχε στην Αράχοβα λαμπρή νίκη εναντίον των Τούρκων κατά την οποία σκοτώθηκαν και αιχμαλωτίστηκαν χιλιάδες Τούρκοι. Η καταπληκτική αυτή νίκη αναπτέρωσε το ηθικό των Ελλήνων και εξαιτίας της έγινε δυνατό να ξεκαθαριστεί η Στερεά Ελλάδα από τους Τούρκους. Έτσι ήταν εύκολο να λυθεί η πολιορκία στην Ακρόπολη.
Δυστυχώς το σχέδιο αυτό ματαίωσε ο διορισμός του Άγγλου Τζορτζ ως αρχιστράτηγου των ελληνικών δυνάμεων της ξηράς και του λόρδου Κόχραν ως στόλαρχου. Η απειρία τους καθώς και το πείσμα με το οποίο απέκρουσαν τις συμβουλές του Καραϊσκάκη (ο οποίος υποστήριζε ότι πρέπει να αποφευχθεί άμεσος κατά μέτωπο αγώνας εναντίον των στρατευμάτων του Ρεσίτ Πασά), έγιναν αφορμές αναπανόρθωτων ζημιών για τους Έλληνες.
Πως του την έστησαν οι Άγγλοι και τον δολοφόνησαν
Αργότερα αποδείχθηκε πως η άποψη του Καραϊσκάκη ήταν σωστότατη, ότι τα άτακτα ελληνικά στρατεύματα ήταν καταλληλότερα για ανταρτοπόλεμο και ότι συνέφερε να προχωρούν σιγά-σιγά και να περιζώνουν με καινούργια χαρακώματα το στρατό του Ρεσίτ.
Όμως και ο Γάλλος Συνταγματάρχης Φαβιέρος διαφωνούσε με τον Καραϊσκάκη. Η ισχυρογνωμοσύνη των ξένων, που ήταν ολέθρια για τους Έλληνες, έκανε τον Καραϊσκάκη να πει «Κακά θα τα πάμε με τους Φράγκους. Φοβάμαι πως θα μας καταστρέψουν με την αβασταγία τους».
Δυστυχώς επαληθεύτηκε η γνώμη του αλλά δεν πρόλαβε ο ίδιος να το δει.
Στις 22 Απριλίου του 1827 πήρε μέρος έφιππος σε μια μικροσυμπλοκή και δέχθηκε μια σφαίρα στην κοιλιά. Τραυματισμένος θανάσιμα, μεταφέρθηκε στην ναυαρχίδα του Κόχραν, που βρισκόταν στο Φάληρο και εκεί πέθανε.
Σύμφωνα με τον Κοσομούλη η συμπλοκή ήταν «τεχνητή» για να δολοφονηθεί ο Καραϊσκάκης από τους Άγγλους κι έτσι έγινε.
Η δικαίωση
Δύο μέρες μόλις μετά το θάνατο του η εκστρατεία των Ελλήνων με βάση το ανόητο σχέδιο των ξένων κατέληξε σε δεινή ήττα των ελληνικών στρατευμάτων, ενώ χάθηκαν εντελώς αδικαιολόγητα πολλοί από τους καλύτερους Έλληνες οπλαρχηγους (Δρακός, Βέικος, Τζαβέλλας, Νοταράς κ.α).
Έτσι ο «γιος της καλόγριας» αυτό το γνήσιο δημιούργημα του ελληνικού λαού έπαιρνε μια τόσο τραγική μεταθανάτια δικαίωση.
Δείτε επίσης: Η αρχή και το τέλος της ελληνικής επανάστασης
Δείτε επίσης: Τα πραγματικά ονόματα των πρωταγωνιστών της ελληνικής επανάστασης του 1821
Δείτε επίσης: Δούκισσα Πλακεντίας: Η ξεχασμένη ευεργέτιδα της ελληνικής επανάστασης
Δείτε επίσης: Ο Κολοκοτρώνης μέσα από τα μάτια ενός φιλέλληνα πολεμιστή
Δημήτριος Υψηλάντης: Ο ανιδιοτελής αγωνιστής της επανάστασης
Δείτε επίσης: Οι ελληνικές εφημερίδες στη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης (1821-1830)
