19 Μαΐου 1919. Εκατόν πέντε χρόνια πριν, ξεκινούσε η δεύτερη και σκληρότερη φάση της Γενοκτονίας των Ποντίων. Ήταν η μέρα που ο Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβαζόταν στη Σαμψούντα και δρομολογούσε την ανελέητη σφαγή στο πλαίσιο του Απελευθερωτικού Αγώνα των Τούρκων κατά των Δυτικών.
Του Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλου
Ο αριθμός των Ελληνοποντίων που εξολοθρεύθηκαν δεν είναι, ως σήμερα, σαφής με ακρίβεια. Υπολογίζεται ότι οι Νεότουρκοι, σε ένα σύνολο περίπου 750.000 ψυχών, εξολόθρευσαν περισσότερους από 350.000 Ελληνοποντίους. Πάντως πόλεις από την αρχαιότητα ελληνικές, που είχαν αδιάκοπο πολιτισμό για περισσότερους από 27 αιώνες, ερήμωσαν. Και μαζί τους, ιδρύματα, σχολεία και εκκλησιές έκλεισαν. Όσες δεν καταστράφηκαν. Συνολικά κατεστράφησαν, 815 Κοινότητες, 1.134 εκκλησίες, 960 σχολεία ενώ 353.000 κάτοικοι εσφάγησαν ή πέθαναν από τις κακουχίες και την πείνα. Οι Πόντιοι εξολοθρεύτηκαν.
Οι νέες γενιές κρατούν τον Πόντο στην ψυχή τους
105 χρόνια πέρασαν από την ημέρα που ο ήλιος δεν ήθελε να ξημερώσει και η ημέρα φοβόταν για το κακό που ερχόταν. Ήταν 19 Μαΐου του 1919 όταν συντελέστηκε από τους Τούρκους η Γενοκτονία των Ποντίων.
Οι νέες γενιές των Ποντίων, των ανθρώπων που γλίτωσαν τον χειρότερο εφιάλτη και κρατούν ζωντανή την μνήμη και την πατρίδα τους μιλούν στο Καρφί και στέλνουν μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση για αυτή την θλιβερή επέτειο. Αλλά κανείς δεν ξεχνά και αυτό είναι που έχει σημασία.
Θεοφάνης Μαλκίδης, Διδάκτορας Παντείου Πανεπιστημίου, Μέλος της Διεθνούς Ένωσης Ακαδημαϊκών για τη Μελέτη των Γενοκτονιών: Η Ελληνική Δημοκρατία οφείλει την απαιτήσει την αναγνώριση των εγκλημάτων
Με την έναρξη της περιόδου διάλυσης του Οθωμανικού κράτους στα τέλη του 19ου αιώνα και στη συνέχεια με τη δημιουργία του ρατσιστικού κόμματος των Νεότουρκων το 1908 και με την εμφάνιση του εθνικιστικού κινήματος του Μουσταφά Κεμάλ το 1919, έγινε πράξη ένα από τα μεγαλύτερα μαζικά εγκλήματα που γνώρισε η ανθρωπότητα: η Γενοκτονία εναντίον των Ελλήνων. Πάνω από 1.000.000 Έλληνες, 350.000 στον Πόντο, 400.000 στη Μικρά Ασία και 300.000 στη Θράκη, από ένα πληθυσμό πάνω από 3.000.000 δολοφονήθηκαν εξόντωση η οποία αποτελεί Γενοκτονία, σύμφωνα με τη σχετική Σύμβαση του ΟΗΕ. Το έγκλημα της Γενοκτονίας ορίζει τις υποχρεώσεις της Τουρκίας αλλά και της διεθνούς κοινότητας, στην επανόρθωση, αποκατάσταση και αποζημίωση, ενώ η Ελληνική Δημοκρατία οφείλει την απαιτήσει την αναγνώριση των εγκλημάτων διαπράχτηκαν σε βάρος του Ελληνισμού!
Έλβη Μιχαηλίδου, δημοσιογράφος: Να αναγνωριστεί η Γενοκτονία των Ποντίων
Δυστυχώς απέχουμε ακόμη πολύ από την επίσημη καθολική, ανεπιφύλακτη και χωρίς αστερίσκους αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων από την πλειοψηφία τουλάχιστον των χωρών, ιδίως της Ευρώπης.
Το πιο απογοητευτικό είναι πως οι περισσότερες χώρες αν και κατ’ ουσία έχουν πειστεί για την διάπραξη της γενοκτονίας, παρόλα αυτά κάνουν τα στραβά μάτια, για να μη χαλάσουν τις σχέσεις τους με την Τουρκία.
Βλέπουμε, λοιπόν, πως το θέμα δεν αποτελεί ένα θέμα πανανθρώπινων αρχών και οικουμενικών αξιών, αλλά έχει υποβιβαστεί σε ένα θέμα διακρατικών και διεθνών συμφερόντων. Ωστόσο ούτε εμείς μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι για την στάση μας, αφού αναγνωρίσαμε πολύ καθυστερημένα, μόλις το 1994, την γενοκτονία των Ποντίων. Επιπλέον δεν έχουμε εντάξει επίσημα το συγκεκριμένο θέμα στην ατζέντα των σχέσεων μας με την Τουρκία Οι περισσότερες προσπάθειες για ευρύτερη αναγνώριση γίνονται από την Διεθνή Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών. Φυσικά με την κατάσταση αυτή ενθαρρύνεται το φαινόμενο της διάπραξης και άλλων γενοκτονιών σε όλα τα μέρη του κόσμου.
Δώρα Πασχαλίδου, παραολυμπιονίκης Judo: Οι γενιές που δεν ξεχνούν, τον Πόντο μας κρατούν κι ανιστορούν
105 χρόνια! Κι όμως! Όλα είναι νωπά! Μια ψυχή να αγγίξεις και το αίμα, το δάκρυ και η θύμηση ξανά κιλά! Εμείς οι Πόντιοι, γεννιόμαστε και πεθαίνουμε με αυτόν τον πόνο! Αρκεί το άκουσμα της λύρας για να βρισκόμαστε όλοι ενωμένοι σαν μια γροθιά! Αρκεί η εξιστόρηση των παππούδων μας για να ραγίζουν οι καρδιές μας και να τα ζούμε μαζί τους και εκείνοι μαζί μας να τα ξαναζούν! Σφαγές, βιασμοί, θάνατος, κτηνωδίες, εξόντωση, σκληρά εγκλήματα, ειδεχθή! Οι τούρκοι δεν σεβάστηκαν τίποτα! Φέρθηκαν χειρότερα και από τα χειρότερα κτήνη! Κι αλήθεια! Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί; Εγώ πολλές φορές και δεν μπόρεσα να βρω απάντηση! Αν ήθελαν την χώρα μόνο δική τους, θα μπορούσαν να κάνουν αλλιώς τα πράγματα! Τι τους όπλισε με τόσο μίσος την ψυχή ώστε προέβησαν σε όλα αυτά τα απάνθρωπα; Και τι είναι αυτό που τους έκανε Να συνεχίσουν έτσι ανά τα χρόνια και μάλιστα αμετανόητα; Και από την άλλη! Πόσο αξιοθαύμαστη οι άνθρωποι μας! Μέσα από τις στάχτες τους γεννήθηκαν! Μέσα από τα σκοτάδια τους πλημμύρισαν με φως την Ελλάδα μας! Με τέχνες, με γνώσεις, με αγάπη και πίστη στο θεό! Η καρδιά του Πόντου δεν έχει κάτι να φοβάται πια!
Τα όσα συνέβησαν τότε, παρόλο που είχαν αντίκτυπο άμεσα στους παππούδες και τις γιαγιάδες μας, στους γονείς, Στόχευαν δίχως άλλο στον αφανισμό όλων των Ποντίων! Στην γενοκτονία! Θα ήθελα να γυρίσω όλα τα μέρη που έζησαν, προόδευσαν, σφαγιάστηκαν, σκοτώθηκαν, βασανίστηκαν οι άνθρωποι μας, αλλά πως; Πως να το κάνω, που κάθε φορά που έρχεται η ώρα να βρεθώ στην τωρινή Τουρκία, Νιώθω να αρρωσταίνω; Η ιστορία μας, αυτή η γεμάτη από πόνο, αλλά κι από απέραντο θαυμασμό για την δύναμη, την πίστη και την λεβεντιά αυτών των ανθρώπων Μεταφέρεται από γενιά σε γενιά και πρέπει να ακουστεί σε ολόκληρο τον κόσμο! Το αίμα τους ακόμη νωπό, κατακόκκινο αναβλύζει και θυμίζει όσα έγιναν! Οι φωνές τους, τα ουρλιαχτά, Όλα είναι εκεί και όλα ανεξίτηλα! Οι γενιές που δεν ξεχνούν, τον Πόντο μας κρατούν κι ανιστορούν! Και μέσα από την θύμηση θα ζουν εκείνοι που πια δεν ανασαίνουν! Ούτε ένας πόντιος να μην ξεχαστεί! Κι απ’ τις γενιές που δεν ξεχνούν, ναι, μέσα από μας πάντα θα ζουν! Χρόνια πολλά στον πόντο μας, στην Ελλάδα μας!
Χρήστος Α. Μουταφίδης, Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Νέων Δήμου Ορεστιάδας: Η ιστορία μας διδάσκει
Η ιστορία γράφει για να μας διδάσκει.Να μας διδάσκει τις νέες γενιές πως οι ψυχές τόσων ανθρώπων δεν χάθηκαν άδικα, έχοντας μια ξεχωριστή θέση στο κάδρο της ζωής μας. Εκεί έρχεται αυτή η συμβολική μέρα για να δείξει στον ελληνισμό, ότι η γενοκτονία των ποντίων ήταν από τις μεγαλύτερες διώξεις του ανθρώπινου είδους που έχει καταγραφεί και δεν πρέπει να επαναληφθεί.Ο ποντιακός ελληνισμός πρέπει να αποτελεί παράδειγμα για το ήθος την περηφάνια και τον τρόπο ζωής της νέας γενιάς των Ελλήνων. Μιας γενιάς που βάλλεται από κάθε λογής ανήθικα και επιπόλαια πρότυπα που οδηγούν τους νέους στο να απομακρύνονται από τον συνάνθρωπο και να τονίζεται το εγώ από το εμείς. Κάτι που μέσα από το τραγικό γεγονός της γενοκτονίας του ποντιακού Ελληνισμού έρχεται να μυήσει στις νέες γενιές την θυσία για το εμείς, την θυσία για τα ιδανικά και πιστεύω, την θυσία για την πατρίδα. Αιώνια η μνήμη
Νίκος Ασλανίδης, δημοσιογράφος: Δεν διδάσκεται η Γενοκτονία των Ποντίων στα ελληνικά σχολικά βιβλία
Δεν σας κρύβω ότι είμαι απογοητευμένος γιατί η φετινή επέτειος της γενοκτονίας συμπίπτει με την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Άγκυρα την ώρα που ο Τούρκος Πρόεδρος ανακοινώνει ότι θα διδάσκεται επίσημα στα σχολεία της Τουρκίας το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» δηλαδή το αναθεωρητικό δόγμα της τουρκικής γεωπολιτικής σύμφωνα με το οποίο η Τουρκία αμφισβητεί την κυριαρχία των ελληνικών νησιών του Αιγαίου καθώς και της ελληνικής και κυπριακής ΑΟΖ.Την ίδια ώρα τα ελληνόπουλα δεν γνωρίζουν τίποτα για τη Γενοκτονία των 353.000 Ελλήνων του Πόντου γιατί δε υπάρχει κάτι στα σχολικά βιβλία. Μετά από 102 χρόνια, στις 10 Απριλίου του 2024, στη Θεσσαλονίκη άνοιξε το Γενί Τζαμί για το Ραμαζάνι των μουσουλμάνων και λίγες μέρες αργότερα οι Τούρκοι ανακοίνωσαν ότι μετατρέπουν σε τζαμί το προστατευόμενο μνημείο της Μονής της Χώρας… Την ώρα που η Ελλάδα επιτρέπει χωρίς βίζα στους Τούρκους πολίτες, να επισκέπτονται ελληνικά νησιά στο Αιγαίο ο Ερντογάν απαγορεύει την είσοδο στην Τουρκία σε Έλληνες ποντιακής καταγωγής να πάνε στον Πόντο για να ανάψουν ένα κερί στους αδικοχαμένους προγόνους τους! Επειδή όλα αυτά συνιστούν προσβολή στη μνήμη των θυμάτων της Γενοκτονίας καλώ την επίσημη ελληνική πολιτεία να αναλάβει πρωτοβουλία για τη διεθνή αναγνώριση και να βάλει επιτέλους την ιστορία του ποντιακού ελληνισμού στα σχολικά βιβλία όχι για να καλλιεργήσουμε το μισός στα παιδιά μας αλλά για να γνωρίζουν και να μην επαναληφθούν τα ίδια λάθη.
Βασίλης Πορτοκαλίδης, επιχειρηματίας: Μεγάλη απογοήτευση έως σήμερα
Οι θηριωδίες που συντελέστηκαν στη Γενοκτονία των Ποντίων δεν χωρούν στον ανθρώπινο νου. Οι 353.000 ψυχές που χάθηκαν δεν αποτελούν ανθρώπινες απώλειες ενός πολέμου, όπως θέλει να το παρουσιάζει η Τουρκία, αλλά θύματα ενός οργανωμένου σχεδίου εξόντωσης. Δε γίνονται οι εθνικοί πόλεμοι με ληστές, και δολοφόνους. Ποιον εθνικό αγώνα διεξήγαγε ο Τοπάλ Οσμάν και οι Τσέτες του, όταν έκαιγαν ζωντανά τα γυναικόπαιδα ή όταν δολοφονούσαν ασθενείς και ηλικιωμένους; Δεν είμαι Πόντιος, αλλά είμαι κι εγώ απόγονος προσφύγων από την Ανατολική Θράκη. Και οι δικοί μου πρόγονοι υπέστησαν μαζικές διώξεις, όπως κι όλοι οι Χριστιανοί της Οθωμανικής Αυτκρατορίας, μετά το κίνημα των Νεότουρκων. Νιώθω μεγάλη απογοήτευση που ακόμη και σήμερα, έναν αιώνα μετά, οι δολοφονίες αυτές παραμένουν ατιμώρητες. Ελάχιστα κράτη έχουν αναγνωρίσει την Γενοκτονία των Ποντίων. Πώς θα βρούν ανάπαυση 353.000 ψυχές; Ο αγώνας για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων και όλων των χριστιανικών πληθυσμών της Μ. Ασίας και της ανατολικής Θράκης δε συνιστά πράξη εκδίκησης, αλλά πράξη αναγνώρισης και δικαίωσης.
Το θέμα έχει δημοσιευθεί στην εφημερίδα Καρφί στις 18 Μαϊου 2024
