Είναι η 4η γενιά που συνεχίζει την οικογενειακή παράδοση στη Σάμο
Όνειρα και έργα πήλινα εδώ και έναν αιώνα
H Εμμανουέλα Μακρή ζει στην Σάμο και ασχολείται με την αγγειοπλαστική. Είναι η 4η γενιά της οικογένειας που ασχολείται με αυτή την υπέροχη Τέχνη. Η ίδια μετά τις σπουδές της (στο Πολυτεχνείο και το μεταπτυχιακό της στα χρηματοοικονομικά στο τμήμα στατιστικής στο Πανεπιστημίο Αιγαίου) επέλεξε να συνεχίσει την παράδοση που κρατά έναν σχεδόν αιώνα και να παραθέσει την δική της οπτική και να διατηρήσει την υψηλή πολιτισμική κληρονομιά.
Θαυμάζει την γιαγιά της που παρά τα 90 της χρόνια ζωγραφίζει ακόμη πάνω στον πηλό, ενώ δηλώνει ότι νιώθει υπερήφανη για όλη της την οικογένεια.
Οι σπουδές της δεν είχαν σχέση με την κεραμική αλλά η τέχνη αυτή την τραβούσε ως μαγνήτης από μικρό παιδί που ήταν. Σίγουρα μια Ελληνίδα που με το υψηλό της φρόνημα θα γράψει ιστορίες στην συνέχεια και στην διάδοση του ελληνικού Πολιτισμού.
Εμμανουέλα Μακρή, είσαι μια νεαρή κοπέλα που μετά τους σπουδές σου ακολούθησες επαγγελματικά τον δρόμο της αγγειοπλαστικής. Πως προέκυψε αυτή η επιλογή;
«Η αγγειοπλαστική είναι οικογενειακή μας παράδοση. Είναι η τέχνη του προπάππου μου Δημήτρη Βαθιώτη, που ήρθε ως πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία το 1922. Τον διαδέχτηκε ο παππούς μου Μανώλης Βαθιώτης με τη γυναίκα του και γιαγιά μου Πάτρα. Την παράδοση συνεχίζει η μητέρα μου Σταματία Βαθιώτη μαζί με την αδερφή της, Βαγγελιώ. Ανέκαθεν λοιπόν είχα επαφή με τον πηλό, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου βρίσκομαι στο εργαστήριο της μητέρας μου.
Η σκέψη ωστόσο να ασχοληθώ επαγγελματικά με την κεραμική υπήρχε βαθιά κρυμμένη στο πίσω μέρος του μυαλού μου. Ακολούθησα διαφορετική πορεία, τελείωσα τη σχολή Χημικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου καθώς και το Μεταπτυχιακό μου στα Χρηματοοιονομικά Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Και τότε κάποια χρονική στιγμή, λαμβάνοντας την απόφαση να επιστρέψω στη Σάμο και σε συνδυασμό με μια αλληλουχία τυχαίων γεγονότων, πήρα την απόφαση να συνεχίσω την τέχνη και να ανοίξω εργαστήριο στο χωριό Μανωλάτες της Σάμου. Ομολογώ πως δε το σκέφτηκα πολύ, απλώς το έκανα, παρακάμπτοντας και τις αμυδρές αντιρρήσεις των δικών μου!
Είσαι η 4η γενιά που συνεχίζεις μια Τέχνη ιδιαίτερη. Το «κουβαλάς» ως κληρονομιά;
«Ναι, το κουβαλάω ως κληρονομιά και θα ήθελα να φανώ αντάξια της πορείας των προηγούμενων γενεών. «Πατάω» στα βήματά τους, θαυμάζω την τέχνη και τα έργα τους, λαμβάνοντας υπόψιν και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν στην πορεία τους (δεδομένου και των δυσκολιών στην παραγωγή, όπου δεν υπήρχε για παράδειγμα ηλεκτρικό ρεύμα και ο τροχός ήταν ποδοκίνητος, το ψήσιμο των κεραμικών γινόταν σε καμίνια με ξύλα και πολλά άλλα)».
Ποια είναι τα πιο αξιοσημείωτα δικά σου έργα;
«Είναι πολύ νωρίς να μιλήσω για ύπαρξη αξιοσημείωτων έργων. Αυτό θα κριθεί σε βάθος χρόνου, από τον κόσμο και όχι από μένα.
Ωστόσο φροντίζω να διατηρώ υψηλή την ποιότητα των κεραμικών μας».
Ποια έργα, φτιαγμένα από τους δικούς σου σε «σημάδεψαν»;
«Θαυμάζω την απλότητα της διακόσμησης των Σαμιώτικων κεραμικών του παππού και του προπάππου μου καθώς και τις άρτιες φόρμες των χρηστικών πήλινων έργων τους.
Από τη μητέρα μου ξεχωρίζω τα «χαραχτά» με μπαντανά σε κόκκινο πηλό.
Από τη γιαγιά Πάτρα θαυμάζω την εξέλιξή της όλα αυτά τα χρόνια και το πάθος της να ζωγραφίζει ακόμα στα 90 της χρόνια».
Μένεις σε μια από τις ακριτικές περιοχές της χώρας, στην όμορφη Σάμο, η Σάμος είναι ένα σταυροδρόμι Πολιτισμού στους αιώνες;
«Ναι, η Σάμος του Πυθαγόρα, του Αρίσταρχου, του Επίκουρου, είναι σταυροδρόμι πολιτισμού, τεχνών, γραμμάτων, ακμής και σπουδαίων προσωπικοτήτων που έζησαν εδώ από την αρχαιότητα ως σήμερα.
Η Σάμος ήταν γνωστή στην αρχαιότητα για το ναό της θεάς Ήρας (που ήταν ο μεγαλύτερος της Ελλάδας σύμφωνα με τον Ηρόδοτο), για το Ευπαλίνειο Όρυγμα, σημαντικότατο τεχνικό έργο της αρχαιότητας και για πολλά άλλα».
Οι άνθρωποι που επισκέπτονται το νησί από άλλες χώρες τι σου λένε συνήθως όταν βλέπουν την έκθεση σου;
«Εισπράττω πολύ θετικά σχόλια, αγάπη και αποδοχή. Εκτιμούν πολύ τα χειροποίητα κεραμικά μας, μου στέλνουν φωτογραφίες με αυτά όταν επιστρέψουν σπίτι τους και γενικά σχεδόν όλοι μας επισκέπτονται και την επόμενη χρονιά!».
Το χρώμα στο αγγείο δίνει μια άλλη μια οντότητα;
«Το χρώμα δίνει διαφορετικούς χαρακτήρες στα κεραμικά. Για παράδειγμα ο κόκκινος πηλός σηματοδοτεί το πιο παραδοσιακό στυλ. Επίσης ο κάθε τόπος έχει παραλλαγές του χρώματος στον πηλό, ανάλογα με το υπέδαφος και τις προσμίξεις του. Οπότε ένα κεραμικό είναι και αναγνωρίσιμο και “γεωγραφικά” βάσει του χρώματος του πηλού του».
Αν σου ζητούσαν ένα έφτιαχνες ένα έργο που θα αποτύπωνες μέσα σε αυτό το DNA της Ελλάδας, τι και πως θα το έφτιαχνες;
«Τι να πω εγώ; Ο Οδυσσέας Ελύτης τα είπε όλα: “Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει, με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις”.»
Τέλος, ποιες είναι οι προσδοκίες σου για το μέλλον;
«Για το μέλλον προσδοκώ να επανέλθουμε στην κανονικότητα, στις ζωές μας, στους αγαπημένους μας και υγεία.
Να αγωνιζόμαστε για ένα καλύτερο μέλλον σε όλα τα επίπεδα, κοινωνικά, εργασιακά και παντού, χωρίς φόβο και με αλληλεγγύη. Και τέλος να μη στερέψω από ιδέες!».